Sklep

-23%
  • UDOSTĘPNIJ:

Jaka Polska po wojnie? Tom I

ANI SANACYJNA, ANI SOWIECKA

Obietnice partii i środowisk politycznych w okupowanym kraju i Londynie. Od lewicy do prawicy

Kto ma rządzić? Jakie będą granice?  Co z reformą rolną? Co z nacjonalizacją przemysłu? Polska bez mniejszości?

3 tomy „II wojna światowa” w promocyjnym pakiecie taniej!

  • Kto odpowiada za klęskę wrześniową
  • Jaka Polska po wojnie? Tom I
  • Jaka Polska po wojnie? Tom II

Nowa seria książek PRZEGLĄDU, której wspólnym mianownikiem jest II wojna światowa. W tej serii będziemy podejmować nie tylko kwestie militarne, ale także społeczne i polityczne. Wychodzimy bowiem z założenia, że poznanie i analiza wydarzeń, postaw i zachowań ludzkich w czasie wojny oraz meandrów polityki zwycięskich mocarstw i programów ugrupowań politycznych ułatwiają zrozumienie tego, co zaszło w Polsce i na świecie po jej zakończeniu.

Kup w pakiecie: https://sklep.tygodnikprzeglad.pl/produkt/pakiet-wojna/

34,00 

Na stanie

Kup dla mnie

(Najniższa cena z 30 dni przed obniżką: 44,00  )

Opis

Choć klęska wrześniowa i utrata niepodległości były dla Polaków ogromnym szokiem, nie przestawali oni myśleć, jaka ma być Rzeczpospolita po wyzwoleniu. Wiedzieli, że musi być inna, bo o tym, że nie może być sanacyjna, przekonanych było nawet wielu piłsudczyków. Jaka Polska po wojnie? to zbiór dokumentów i tekstów źródłowych wraz z komentarzami, ukazujących, że zarówno na emigracji, jak i w okupowanym kraju różne partie i środowiska polityczne przygotowywały programy i deklarowały, jakie będą rządy, granice i reformy społeczne. Jaka ma być reforma rolna, jaka nacjonalizacja przemysłu, a także co zrobić… z Żydami i mniejszościami narodowymi.

Im bliżej było wyzwolenia, tym programy partii, nawet prawicowych, stawały się bardziej konkretne i zawierały coraz więcej postulatów, wysuwanych od dziesięcioleci przez socjalistów, ludowców i komunistów. Im bliżej granic II Rzeczypospolitej znajdowała się Armia Czerwona, tym bardziej radykalizowały się poglądy Polaków. Nie tylko pod wpływem PPR, co odnotowywał choćby gen. Tadeusz Bór-Komorowski w meldunkach do Londynu.

Informacje dodatkowe

Waga 0,484 kg
ISBN 978‐83‐64407‐74-1
Oprawa miękka
Liczba stron
392
Format 145×205 mm
Waga
484 g.
Data wydania Warszawa 2020
Autor pod redakcją Pawła Dybicza i Józefa Stępnia
Wydawca Fundacja ORATIO RECTA

Spis treści

Im słoneczko wyżej, tym… Stalin bliżej 5
Lata 1939–1940
Zapowiedzi i rozczarowania
Nr 1 – Odezwa premiera Władysława Sikorskiego do Narodu Polskiego, 6 października 1939 r. 15
Nr 2 – Odezwa premiera Władysława Sikorskiego do uchodźców polskich, 27 października 1939 r. 18
Nr 3 – Odezwa rządu Władysława Sikorskiego do rodaków żyjących pod okupacją, 18 grudnia 1939 r. 20
Nr 4 – List do ministra spraw zagranicznych (?) od ministra Stanisława Strońskiego (?) lub ministra Mariana Seydy (?) w sprawie przyszłych granic Polski, 20 kwietnia 1940 r. 24
Nr 5 – Załącznik do depeszy gen. Stefana Grota-Roweckiego do premiera Władysława Sikorskiego w sprawie sytuacji w okupowanej Polsce i jej przyszłości, 26 lipca 1940 r. 27
Rok 1941
Gdy wybuchła wojna na Wschodzie
Nr 6 – List czytelnika nt. stosunków międzyludzkich w czasie wojny, 30 stycznia 1941 r. 37
Nr 7 – „Barykada Wolności” o ustroju ZSRR, 20 marca 1941 r. 39
Nr 8 – „Biuletyn Informacyjny” o rekompensacie za pokonanie III Rzeszy, 24 kwietnia 1941 r. 40
Nr 9 – Fragmenty wystąpień premiera Winstona Churchilla i premiera Władysława Sikorskiego nt. powojennej przyszłości, 12 czerwca 1941 r. 43
Nr 10 – „Biuletyn Informacyjny” o zarządzaniu powojennym światem, 3 lipca 1941 r. 45
Nr 11 – Dwa listy nt. relacji robotnik – inteligent, 3 lipca 1941 r. 48

Nr 12 – „Biuletyn Informacyjny” o zaprzestaniu czczenia marszałka Józefa Piłsudskiego, 16 lipca 1941 r. 49
Nr 13 – „Biuletyn Informacyjny” nt. stosunku do Watykanu, 17 lipca 1941 r. 50
Nr 14 – „Biuletyn Informacyjny” o wzroście napięcia między ludnością miast i wsi, 31 lipca 1941 r. 51
Nr 15 – Przemówienie premiera Władysława Sikorskiego do Polaków po zawarciu układu z ZSRR, 31 lipca 1941 r. 52
Nr 16 – Wizja Polski Ludowej według Komendy Obrońców Polski, 15 sierpnia 1941 r. 56
Nr 17 – Program Polski Ludowej według PPS – Wolność, Równość, Niepodległość i Stronnictwa Ludowego „Roch”, wrzesień 1941 r. 62
Nr 18 – Informacja gen. Stefana Grota-Roweckiego dla premiera Władysława Sikorskiego o ugrupowaniach politycznych działających w okupowanym kraju, 21 września 1941 r. 76
Nr 19 – Notatka dotycząca tworzenia programu przyszłej Polskiej Partii Robotniczej, jesień 1941 r. 96
Nr 20 – „Biuletyn Informacyjny” o podstawach programowych rządu gen. Władysława Sikorskiego, 30 grudnia 1941 r. 99
Nr 21 – Założenia programowe Konfederacji Narodu, grudzień 1941 r. 101
Rok 1942
Strach przed centrolewicą
Nr 22 – Meldunek gen. Stefana Grota-Roweckiego do władz w Londynie w sprawie niemożności powołania jednej platformy programowej przez partie działające w okupowanym kraju, 2 stycznia 1942 r. 113
Nr 23 – Meldunek gen. Stefana Grota-Roweckiego do władz w Londynie nt. sytuacji w okupowanej Polsce i partii w niej działających, 17–21 stycznia 1942 r. 117

Nr 24 – Memoriał dla delegata rządu w sprawie funkcjonowania państwa w końcowym okresie okupacji i pierwszym okresie po wyzwoleniu, 25 lutego 1942 r. 133
Nr 25 – Stanowisko Obozu Narodowego w przypadku objęcia władzy po wojnie przez centrolewicę, 7 lipca 1942 (?) r. 141
Rok 1943
Oficjalne dokumenty i prywatne opinie
Nr 26 – Uchwały Stronnictwa Narodowego odnoszące się do granic i ustroju wyzwolonej Polski, styczeń 1943 r. 151
Nr 27 – „Biuletyn Informacyjny” o społeczno-gospodarczych uwarunkowaniach demokracji w Polsce, 12 stycznia 1943 r. 159
Nr 28 – Przemówienie noworoczne prezydenta Władysława Raczkiewicza opublikowane przez „Rzeczpospolitą Polską”, 12 stycznia 1943 r. 162
Nr 29 – Przemówienie min. Edwarda Raczyńskiego do Polaków w kraju, prezentujące cele wojenne Rzeczypospolitej, wydrukowane w „Rzeczpospolitej Polskiej”, 28 stycznia 1943 r. 164
Nr 30 – Informacja premiera Władysława Sikorskiego dla delegata rządu nt. zasad polityki, którymi powinna się kierować powojenna Polska, 15 lutego 1943 r. 166
Nr 31 – Uchwała Rady Ministrów w sprawie nienaruszalności granic, 25 lutego 1943 r. 170
Nr 32 – Informacja gen. Stefana Grota-Roweckiego dla premiera Władysława Sikorskiego nt. rozmów przedstawicieli Delegatury Rządu z kierownictwem PPR, 14 marca 1943 r. 173
Nr 33 – Stanowisko Obozu Polski Walczącej wobec Związku Radzieckiego, 28 marca 1943 r. 175
Nr 34 – Oświadczenie Krajowej Reprezentacji Politycznej nt. stosunków z ZSRR po ujawnieniu zbrodni katyńskiej, 9 maja 1943 r. 180
Nr 35 – Informacja gen. Stefana Grota-Roweckiego nt. stosunków społecznych w okupowanej Polsce i partii politycznych w niej działających, 6 czerwca 1943 r. 182

Nr 36 – Informacja premiera Władysława Sikorskiego nt. tworzenia wojska polskiego na Bliskim Wschodzie i w ZSRR, 9 czerwca 1943 r. 184
Nr 37 – „Rzeczpospolita Polska” o polityce rządu na emigracji, 21 czerwca 1943 r. 187
Nr 38 – Exposé Stanisława Mikołajczyka po powołaniu go na funkcję prezesa Rady Ministrów, 27 lipca 1943 r. 190
Nr 39 – Odezwa Krajowej Reprezentacji Politycznej do Ukraińców, 30 lipca 1943 r. 205
Nr 40 – Opinia Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie prawnych uwarunkowań reformy rolnej, 5 sierpnia 1943 r. 208
Nr 41 – Deklaracja Krajowej Reprezentacji Politycznej nt. założeń ustrojowych wolnej Polski, 15 sierpnia 1943 r. 217
Nr 42 – Komunikat Pełnomocnika Rządu nt. kształtu najwyższych władz, 1 września 1943 r. 222
Nr 43 – Wystąpienie ministra spraw zagranicznych Tadeusza Romera przed Radą Narodową, 13 września 1943 r. 224
Nr 44 – Tezy programowe „O co walczymy”, nr 2, sierpień–wrzesień 1943 r. 231
Nr 45 – Notatki Bolesława Bieruta po lekturze prasy konspiracyjnej, 7/8 sierpnia – 8 października 1943 r. 237
Nr 46 – Stanowisko Ministerstwa Prac Kongresowych w sprawie Niemiec, październik 1943 r. 241
Nr 47 – Apel Krajowej Reprezentacji Politycznej w sprawach politycznych, październik 1943 r. 245
Nr 48 – „Rzeczpospolita Polska” o powojennej przyszłości, 1 grudnia 1943 r. 248
Nr 49 – Prywatna opinia gen. Kazimierza Sosnkowskiego nt. sytuacji Polski adresowana do gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, 4 listopada 1943 r. 255
Nr 50 – „Rzeczypospolita Polska” o potrzebie kontynuowania polityki nakreślonej przez grubą czwórkę, 20 listopada 1943 r. 260

Nr 51 – Wywiad premiera Stanisława Mikołajczyka dla prasy brytyjskich dominiów, przed 10 grudnia 1943 r. 264
Nr 52 – Tezy uchwały Rady Ministrów w sprawie wschodnich obszarów Niemiec, 7 grudnia 1943 r. 267
Nr 53 – Meldunek gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego do premiera Stanisława Mikołajczyka w sprawie usytuowania władz w kraju, 29 grudnia 1943 r. 271
Nr 54 – Stanowisko delegata rządu odnośnie do meldunku gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, 30 grudnia 1943 r. 280
Rok 1944
Deklaracja RJN i Manifest PKWN
Nr 55 – Meldunek gen. Kazimierza Sosnkowskiego dla gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego nt. sytuacji Polski, 3 stycznia 1944 r. 293
Nr 56 – Protokół posiedzenia Centralnego Biura Komunistów Polski, 21 lutego 1944 r. 303
Nr 57 – Protokół posiedzenia Centralnego Biura Komunistów Polski, 23 lutego 1944 r. 308
Nr 58 – „Biuletyn Informacyjny” o relacjach Anglia – Polska – ZSRR, 2 marca 1944 r. 311
Nr 59 – Odpowiedź Rady Jedności Narodowej i pełnomocnika rządu do premiera Stanisława Mikołajczyka po jego rozmowach z premierem Winstonem Churchillem, 15 lutego 1944 r. 322
Nr 60 – Deklaracja Rady Jedności Narodowej „O co walczy Naród Polski”, 15 marca 1944 r. 325
Nr 61 – Informacja Naczelnego Wodza dla gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, 22 marca 1944 r. 337
Nr 62 – „Biuletyn Informacyjny” o postawie premiera Winstona Churchilla w sprawach polskich, 20 kwietnia 1944 r. 339
Nr 63 – „Biuletyn Informacyjny” o potrzebie przebudowy przyszłej Rzeczypospolitej, 27 kwietnia 1944 r. 341
Nr 64 – Uwagi działaczy polskich będących w Moskwie do działalności i programu KRN, lato 1944 r. 344

Nr 65 – „Biuletyn Informacyjny” o roli chłopów w powojennej Polsce, 4 maja 1944 r. 347
Nr 66 – Analiza życia na wschodnich terenach III Rzeszy, 16 maja 1944 r. 350
Nr 67 – „Trybuna Wolności” o Polsce i powojennym świecie, 15 maja 1944 r. 353
Nr 68 – Komunikat Prezydium Związku Patriotów Polskich po wizycie członków KRN w Moskwie, 20 maja 1944 r. 358
Nr 69 – „Biuletyn Informacyjny” po wystąpieniu premiera Winstona Churchilla, 8 czerwca 1944 r. 360
Nr 70 – Informacja o śmierci Józefa Becka, 15 czerwca 1944 r. 363
Nr 71 – Rezolucja Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich po rozmowach z kierownictwem KRN i dowództwem AL, 23 czerwca 1944 r. 364
Nr 72 – Sprawozdanie Delegacji KRN w wizyty w ZSRR, 5 lipca 1944 r. 368
Nr 73 – Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, 22 lipca 1944 r. 370
Wykaz skrótów  380
Indeks osób 383

Prywatna opinia gen. Kazimierza Sosnkowskiego nt. sytuacji Polski adresowana do gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, 4 listopada 1943 r.

 

W poprzednim dokumencie marzenia, a tu fakty. Sosnkowski uwiadamia, że to, co znajduje się w tym dokumencie, to jego opinia prywatna, więc informuje Bora- -Komorowskiego, jak jest naprawdę, a nie podsuwa czy nakazuje kolejne kłamstwo propagandowe do upowszechniania w kraju. Nagle okazało się, że opinia angielska i amerykańska nie popierają polskiego rządu. Wprawdzie Sosnkowski, jak i inni polscy politycy będą wierzyć, przynajmniej w swych wypowiedziach urzędowych, w znaczenie czy wpływ Polski na losy wojny, ale to nie zmieniało faktu, że nikt nie zwracał na to uwagi. Jeśli ktoś w świecie liczył się z II RP, to po upadku we wrześniu 1939 roku wiedział, jak i polscy politycy w Londynie, że Polska była co najwyżej papierowym tygrysem.

 

Nr 58 Centrala Nr 173 z dn. 4/8.XI.43 r.

Lawina[1] do rąk własnych.

Komunikuję moje osobiste uwagi w związku z naszą sytuację międzynarodową. Wyjazd Edena do Moskwy poprzedzony gwałtowną bardzo niepomyślną akcją prasy angielskiej w sprawie całości naszych stosunków z Rosją. Akcja ta trwa nadal i jej najgroźniejszym wyrazem jest artykuł wstępny Timesa, z dn. 17.X. Widoczna inspiracja ze strony czynników sowieckich i wpływów angielskich kół rusofilskich. Chodzi o wyraźne skłonienie nas do nawiązania z Rosją stosunków dyplomatycznych bez wycofania się jej z aneksyjnego stanowiska co do naszych granic, ani rozwiązania wojsk Berlinga oraz być może o wyzyskanie naszej krajowej organizacji wojskowej dla interesów frontu wschodniego, aż do wywołania powstania w chwili dogodnej dla Sowietów. Inspiracje, nie tylko prasowe, zmierzają do uzyskania zrzeczenia się przez nas Kresów Wschodnich (od płnc. linii Curzona z pozostawieniem nam być może i to w najlepszym wypadku Lwowa) w zamian za ogólnikowe obietnice ewentualnego oddania nam w przyszłości Prus Wschodnich, Gdańska i Śląska, a wobec wypadków na frontach i w związku z moskiewską konferencją, powyższe tendencje mogą wytworzyć sytuację bardzo dla nas niebezpieczną. Można przypuszczać, że Anglia i Ameryka rozumieją dziś trochę lepiej niebezpieczeństwo mogące im  rozić ze strony Rosji. W każdym bądź razie położenie Anglo-Sasów w Moskwie jest niezmiernie trudne, a ze względu na potrzeby wojny z Niemcami i organizowaniem pokoju oba państwa Anglosaskie będą wytrwale dążyły do zacieśnienia z Rosją współpracy wśród jak najlepszych stosunków. Rosja będzie zapewne stroną stawiającą warunki i żądania.

Jeśli będą zbyt wygórowane, mogą utrudnić porozumienie. Żądania wojsk. mogą objąć sprawę działań Organizacji Krajowej, a także terminu i celu naszego powstania. Uznanie przez Anglię i Amerykę linii Ribbentrop-Mołotow[2]  może być postawione przez Rosję jako warunek jakichkolwiek porozumień, a nawet rozmów politycznych co do Niemiec i Środkowej Europy. Podobne żądania mogłyby liczyć na poparcie poważnych odłamów opinii angielskiej i amerykańskiej. Niezależnie od najlepszych woli Rządów Angielskiego i Amerykańskiego, sprawy nasze mogą się znaleźć w tym samym położeniu jak sprawy Czechów w Monachium, tj. przy najmniejszym zachwianiu naszej stanowczości stać się obiektem katastrofalnej dla nas decyzji. Możemy liczyć na lojalność sojuszników oraz przyjazny stosunek Roosevelta i Churchilla, musimy jednak zdawać sobie sprawę, że w obecnym okresie wojny porozumienia i konflikty między wielkimi mocarstwami, wynikające z ich imperialnych interesów, będą miały bardzo poważne znaczenie. Potrzebne jest jasne sprecyzowanie stanowiska naszego i nieustępliwa jego obrona. Nawet w wypadku nacisków Alianckich na konieczność kompromisów musimy usztywnić politykę anglo-saską, dając jej punkt oparcia w naszym własnym zdecydowaniu, którego brakło Czechosłowacji w okresie Monachium.

Jestem zdania, że:

1) W sprawie charakteru zasięgu i momentu akcji zbrojnej w Kraju powinniśmy, jak to czynią Anglicy i Amerykanie prawie z reguły, utrzymywać zupełnie samodzielną swobodę decyzji [3]. Kontynuując wojnę z Niemcami aż do zwycięstwa, możemy wywołać powstanie w Kraju tylko wtenczas, gdy sami uznamy to za wskazane, zarówno ze względu na dobro Polski, jak kolosalne ofiary, które powstanie będzie wymagało od ludności. Jasna jest zasada, że zachowanie swobody decyzji dotyczącej powstania jest dla nas tak ważnym argumentem politycznym, że nie możemy zrzekać się tej swobody inaczej jak w związku z wiążącymi gwarancjami sojuszników w naszych sprawach terytorialnych. Narady Rządu w sprawie instrukcji dla Kraju trwają od dawna[4], dylematy do rozstrzygnięcia są nad wyraz trudne wobec szybkiego rozwoju sytuacji na froncie wschodnim podczas gdy zgodnie z inspirowaną mową Smutsa[5], właściwej inwazji Anglosasów na kontynent oczekiwać należy nie rychlej jak wiosną 44 r. Chyba, że zupełne załamanie się Niemiec zmusiłoby Anglosasów do działań wcześniejszych bez względu na stan przygotowań.

2) Sugestie jakichkolwiek wyrzeczeń się na wschodzie w zamian za perspektywę uzyskania w przyszłości Prus Wschodnich, Gdańska i Śląska uważam za niebezpieczne zarówno ze względów merytorycznych, jak i taktycznych. W chwili obecnej znaczenie realne i nieodwracalne miałyby jedynie nasze zrzeczenia się. Zanim nie mamy pełnej gwarancji Anglii i Ameryki co do przyłączenia ziem poniemieckich, które należą się nam z tytułu naszej roli w tej wojnie, nie powinniśmy przyjmować żadnych rozmów na temat naszych przyszłych granic, traktując zawsze ich integralność z 1.IX.39 r. Jako warunek podstawowy i niezmienny. Rząd stoi na tym samym stanowisku i wierzę, że bronić go będzie nieustępliwie.

3) Wydaje mi się, że nie powinno dyskutować projektów nawiązania dyplomatycznych stosunków z Rosją inaczej jak pod warunkiem uznania przez nią granic z przed września 1939 r. i wypuszczenia deportowanych obywateli. Zaznaczam, że to moja opinia osobista, być może nie zawsze zgodna z taktyką naszej urzędowej polityki. […]

[1] Tadeusz Bór-Komorowski.

[2] Właściwie to może jedyny dokument, w którym na określenie granic Polski etnograficznej

używa takiej nazwy, a nie nazwy linia Curzona.

[3] Taka postawa i zachowanie skończyło się zburzeniem Warszawy.

[4] Chodziło o instrukcję dotyczącą działań zbrojnych prowadzonych przez AK. Zob. Zakłamana

historia powstania, t. V, dokument nr 77.

[5] 307 Jan Smuts – premier Związku Południowej Afryki, członek gabinetu Churchilla.

10% RABATU
Bądź zawsze dobrze poinformowany o nowych produktach oraz specjalnych promocjach tylko dla odbiorców Newslettera.

Zapisz się na nasz newsletter i odbierz powitalny prezent: -10% rabatu na pierwsze zamówienie książkowe.
Kod zniżkowy ważny będzie przez 7 dni.
Otrzymasz go tylko wtedy, gdy zapiszesz się przez ten formularz!
    ZAPISZ SIĘ
    Wyrażam zgodę na wykorzystywanie przez Fundację Oratio Recta powyższych danych do wysyłki newsletterów zawierających informacje o nowych numerach czasopisma, książkach wydanych przez fundację oraz o innych prowadzonych przez nas działaniach.
    ×

    Podgląd e-maila :

    Jeśli nadal zastawiasz się co mi kupić na prezent, nie musisz już szukać!

    KUP TERAZ

    Ustawienia wiadomości