Zakłamana historia powstania II
Niech przemówią dokumenty Armii Krajowej. Do tej pory znali je nieliczni, bo niezbyt pasowały do budowanego przez prawicę mitu powstania i Warszawy. Mitu o zdradzie aliantów, a głównie Stalina. A jak było naprawdę? Lektura tajnych raportów i analiz pokazuje dramatyczną lekkomyślność najwyższych dowódców AK. Ujawniamy jak wiele dowódcy AK zrobili i jak wiele zmienili dokumentów, i to jeszcze w 1944 roku, by niewyobrażalną klęskę powstania warszawskiego przerobić w moralne zwycięstwo. By zamazać swoją odpowiedzialność za śmierć 200 tysięcy ludzi. Odpowiedzialność za to, co się stało z Warszawą.
32,00 zł
Na stanie
Opis
Zakłamana historia powstania Tom II – Błędy Dowódców. Poufne Rozkazy i Dokumenty
Niech przemówią dokumenty Armii Krajowej. Do tej pory znali je nieliczni, bo niezbyt pasowały do budowanego przez prawicę mitu powstania i Warszawy. Mitu o zdradzie aliantów, a głównie Stalina. A jak było naprawdę? Lektura tajnych raportów i analiz pokazuje dramatyczną lekkomyślność najwyższych dowódców AK. Ujawniamy jak wiele dowódcy AK zrobili i jak wiele zmienili dokumentów, i to jeszcze w 1944 roku, by niewyobrażalną klęskę powstania warszawskiego przerobić w moralne zwycięstwo. By zamazać swoją odpowiedzialność za śmierć 200 tysięcy ludzi. Odpowiedzialność za to, co się stało z Warszawą.
Informacje dodatkowe
Waga | 0,380 kg |
---|
ISBN | 978‐83‐64407‐22‐2 |
Oprawa | miękka |
Liczba stron |
304 |
Format | 145×204 mm |
Waga |
380 g. |
Data wydania | Warszawa 2018 |
Autor | Józef Stępień (redakcja) |
Wydawca | Fundacja ORATIO RECTA |
Wstęp
Część I
Stosunek warszawiaków do powstania w 1944 r.
Nr 1. 1 sierpnia, godz. 9.00.
Meldunek „D-3” przeznaczony prawdopodobnie dla „D-1”
Nr 2. 3 sierpnia.
Meldunek nr 17 „Rafała” do „Borodzicza”
Nr 3. 10 sierpnia.
Meldunek nr 41 „Kowala” do „Rafała”
Nr 4. 10 sierpnia.
Meldunek nr 42 „Kowala” do „Rafała”
Nr 5. 22 sierpnia.
Wyjaśnienie „D-3” dla „D-1” dotyczące raportu z 21 sierpnia
Nr 6. 26 sierpnia.
Meldunek specjalny „Śniadego” w sprawie drużyn pracy AK
Nr 7. 27 sierpnia.
Informacja przedstawiona „Nurtowi” przez „Wolskiego”
Nr 8. 29 sierpnia.
Wyjaśnienie „D-3” prawdopodobnie dla „D-1”
Nr 9. 31 sierpnia.
Meldunek „D-3” do „D-1”
Nr 10. 31 sierpnia.
Meldunek „Boleszczyca” i „Wiktora” z patrolu Wojskowej Służby Informacyjno-Społecznej II odcinka w I Obwodzie AK
Nr 11. 4 września.
List W. Szczuckiego do delegata okręgowego DR w Warszawie i komendanta okręgu Warszawa AK
Nr 12. 4 września.
Meldunek „Mirka” z patrolu Wojskowej Służby Informacyjno-Społecznej BIP II odcinka w I Obwodzie
Nr 13. 6 września.
Meldunek „Lesława” i „Władka”
Nr 14. 7 września.
Meldunek „Bogdana” z Placówki Informacyjnej II „B”
Nr 15. 7 września.
Meldunek „Kazimierza” z wojskowych patroli Służby Informacyjno-Społecznej na odcinkach II i III w Obwodzie I – Południe
Nr 16. 7 września.
Meldunek „Edwarda” z Placówki Informacyjnej II Rejonu
Nr 17. 7 września.
Pilny meldunek kierownika działu w biurze Rejonowego Delegata DR Śródmieście-Południe
Nr 18. 7 września.
Meldunek „Lesława” i „Władka” z Placówki Informacyjnej II Rejonu „B”
Nr 19. 9 września.
Meldunek „D-3” do „D-1”
Nr 20. 13 września.
Meldunek „Piotra” i „Kmity” z III patrolu BIP III Rejonu
Nr 21. 13 września.
Raport Stanisława Sasa, kierownika Referatu Informacji i Prasy w Rejonowej Delegaturze Rządu Warszawa-Południe, do tamtejszego Delegata Rządu
Nr 22. 14 września.
Meldunek „D-3” do „D-1”
Nr 23. [14?] września.
Meldunek „Kazimierza” za 12 i 13 września z wojskowych patroli Służby Informacyjno-Społecznej BIP na odcinkach II i III w Obwodzie I – Południe
Nr 24. 15 września.
Raport nr 4 kpt. St. Sasa, kierownika Działu Informacji i Prasy w Rejonowej Delegaturze Rządu Warszawa-Południe, do tamtejszego Delegata Rządu
Nr 25. 16 września.
Meldunek „D-3” do „D-1”
Nr 26. 26 września.
Sprawozdanie sytuacyjne nr 7 kierownika Działu Bezpieczeństwa i Policji w Rejonowej Delegaturze Rządu Warszawa-Południe do Rejonowego Delegata Rządu Warszawa-Południe według schematu Wydziału Bezpieczeństwa Okręgowej DR
Nr 27. 28 września.
Pismo komendanta odcinka OPL skierowane do Rejonowego Delegata Rządu Rejonu Warszawa-Południe
Nr 28. 30 września.
Meldunek „D-3” do „D-1”
Część II
Oceny powstania warszawskiego
Wstęp
Nr 1.
Materiał do gawędy żołnierskiej stanowiącej bilans Powstania Warszawskiego
Nr 2.
[Okulicki Leopold] Bitwa o Warszawę
Nr 3a.
Uwagi do broszury komendanta AK „Niedźwiadka” [Bitwa o Warszawę 1 VIII–2 X 1944 r.]
Nr 3b.
1944 grudzień. Uwagi do Bitwy o Warszawę (autor „Bronek”, szef pododdziału „W” VI Oddziału)
Nr 3c.
1945 styczeń, Bitwa o Warszawę (1 VIII–2 X 1944 r.)
Nr 4.
Ulotka. Powstanie Warszawskie
Część III
Dokumenty (fakty) do oceny powstania pomijane w historiografii
Wstęp
Nr 1.
Protokół posiedzenia PKWN z 3 sierpnia 1944 r.
Nr 2.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Prezesa” z 3 VIII 1944 r.
Nr 3.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Sędziego” z 4 VIII 1944 r.
Nr 4.
Rozkaz „Znicza” z 5 VIII 1944 r. do dowódcy „Rzeki”
Nr 5.
List „Kobry” do „Bora” z 6 VIII 1944 r.
Nr 6.
Protokół z posiedzenia PKWN z 9 sierpnia 1944 r.
Nr 7.
Protokół z posiedzenia PKWN z 14 sierpnia 1944 r.
Nr 8.
Rozkaz Naczelnego Dowództwa WP do zdobycia Warszawy z 13 VIII 1944 r.
Nr 9.
Komentarz „Rzeczpospolitej” z okazji Święta Żołnierza z 15 VIII 1944 r.
Nr 10.
Komentarz „Rzeczpospolitej” na temat powstania z 16 VIII 1944 r.
Nr 11.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Sędziego” z 16 VIII 1944 r.
Nr 12.
Stanowisko AK w stosunku do Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), Krajowej Rady Narodowej (KRN), Armii Berlinga i Armii Sowieckiej z 22 VIII 1944 r.
Nr 13.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Sędziego” z 22 VIII 1944 r.
Nr 14.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Sędziego” z 22 VIII 1944 r.
Nr 15.
Pismo Tadeusza Macińskiego do działaczy Stołecznego Okręgu Stronnictwa Narodowego z 25 VIII 1944 r.
Nr 16.
Informacja oficera łącznikowego przy KG mjr. „Gromskiego” dla „Sędziego” z 25 VIII 1944 r.
Nr 17.
Protokół zebrania PKWN z 15 września 1944 r.
Nr 18.
Protokół zebrania PKWN z 18 września 1944 r.
Nr 19.
Protokół posiedzenia PKWN z 24 września 1944 r.
Nr 20.
Informacja „Ignaca” o Kaługinie
Nr 21.
Protokół posiedzenia PKWN z 27 września 1944 r.
Nr 22.
Protokół posiedzenia PKWN z 7 października 1944 r.
Nr 23.
Protokół z posiedzenia KC PPR z 9 października 1944 r.
Nr 24.
Protokół z posiedzenia KC PPR z 22 października 1944 r.
Nr 25.
Wytyczne pracy propagandowej na miesiąc listopad i grudzień 1944 r.
Nr 26.
Wspomnienia szefa BIP KG AK Jana Rzepeckiego
Indeks nazwisk i pseudonimów
Wykaz skrótów
ACz – Armia Czerwona
AK – Armia Krajowa
AL – Armia Ludowa
BCh – Bataliony Chłopskie
BI – Biuletyn Informacyjny
BIP – Biuro Informacji i Propagandy
CIWF – Centralny Instytut Wychowania Fizycznego
CKL – Centralny Komitet Ludowy
ckm – ciężki karabin maszynowy
DR – Delegatura Rządu, delegat rządu
GL – Gwardia Ludowa
kb – karabin
KB – Korpus Bezpieczeństwa
KG – Komenda Główna
KOP – Komenda Obrońców Polski
KOW – Komenda Okręgu Warszawa (AK)
KRM – Krajowa Rada Ministrów
KRN – Krajowa Rada Narodowa
mjr – major
mp – miejsce postoju
mps – maszynopis
MPW – Muzeum Powstania Warszawskiego
NKWD – Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł
NN – nieznany
NSZ – Narodowe Siły Zbrojne
OPL – Obrona Przeciwlotnicza
PAL – Polska Armia Ludowa
PKB – Państwowy Korpus Bezpieczeństwa
PKWN – Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
płk – pułkownik
pm – pistolet maszynowy
por. – porucznik
ppłk – podpułkownik
PPR – Polska Partia Robotnicza
PPS – Polska Partia Socjalistyczna
PWPW – Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych
RAF – Royal Air Force
RD – reichsdeutsch
RGO – Rada Główna Opiekuńcza
RJN – Rada Jedności Narodowej
rkm – ręczny karabin maszynowy
rkps – rękopis
RONA – Russkaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armija
RP – Rzeczpospolita Polska lub rząd polski – zależy od kontekstu
RPPS – Robotnicza Partia Polskich Socjalistów
SD – Sicherheitsdienst
SN – Stronnictwo Narodowe
SS – Schutzstaffel
VD – volksdeutsch
WH – Wehrmacht
WP – Wojsko Polskie
WSK – Wojskowa Służba Kobiet
WSS – Wojskowa Służba Społeczna
ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Dramat Powstania Warszawskiego
Wacława Mielewczyk
Więcej niż trzy czwarte stulecia dzielą nas już od owej Godziny W 1 sierpnia 1944 roku, która dała początek Powstaniu Warszawskiemu, a mimo to pamięć o tym dniu wcale nie gaśnie. Jego dramat wciąż trwa, bo trwa pamięć o niezawinionej śmierci tysięcy naszych rodaków, ale też o wpływie powstańczego zrywu na oblicze powojennej Europy i miejsca w niej naszego państwa. To uzasadnione powody wielu ważnych inicjatyw, także edytorskich.
Jedną z nich to wskazane w notce bibliograficznej tego tekstu pięć książek wydanych w krótkich odstępach czasu w Bibliotece Fundacji Oratio Recta, pod patronatem tygodnika „Przegląd” i ze szczególnym udziałem redaktora Pawła Dybicza. To określa charakter merytoryczny tej inicjatywy, której istota wyraża się w dezaprobacie dla martyrologicznego jedynie obrazu Powstania czy też jego jednostronnie określanego oblicza politycznego; jest więc „historią bez IPN”, co wystarczająco definiuje teksty czytane w tej pięciotomowej opowieści o dramacie warszawskiego Powstania.
Nie jest ta opowieść lekturą łatwą: bo to przede wszystkim dokumenty o wielkich walorach historycznych – meldunki dowódców kierowane przez nich do ówczesnego premiera rządu Rzeczpospolitej na uchodźstwie – Władysława Sikorskiego lub gen. Kazimierza Sosnkowskiego, rozkazy oraz różne instrukcje i wytyczne, teksty z Biuletynu Informacyjnego – pisma wydawanego przez Komendę Główną ZWZiAK, ale także opinie na temat Powstania wielu znanych historyków i publicystów czy wywiady z nimi; jest też obszerny tekst syntetyzujący Jacka Owczarskiego o Polsce krwawiącej 1944-1948.
Z tekstu tego przytoczmy maleńki i poruszający fragment „W pełni identyfikuję się ze słowami Pawła Jasienicy (Leona Beynara – autora cenionych książek historycznych – przyp. red.), który wkrótce po Powstaniu Warszawskim napisał, że było ono wymierzone militarnie przeciwko Niemcom, politycznie przeciwko Sowietom, demonstracyjnie przeciw Anglosasom, a faktycznie przeciw Polsce.
Każdego roku dnia 1 sierpnia od godziny 17 wsłuchuję się w skupieniu w bicie dzwonów i wycie syren. Myślami jestem przy tych, którzy polegli i cierpieli w tym zrywie wolności, który skończył się katastrofą narodową. Dominuje w mojej wyobraźni, w tym powrocie do przeszłości, tragiczny los dzieci i ich matek. I to z mojej strony wszystko w tym Dniu”.
Według danych przytoczonych w opracowaniu szacuje się, że w 63 dniach walk powstańczych zginęło 180 tys. mieszkańców Warszawy, w tym około 17 tysięcy powstańców i około 33 tysięcy dzieci. Średnio w czasie jednego dnia powstania ginęło 3 tys. osób. Uległ zniszczeniu wielowiekowy dorobek materialny mieszkańców miasta. Zburzonych zostało ponad 90 proc, budynków mieszkalnych oraz urzędów i instytucji polskiego państwa, przy czym dokonał tego okupant po wcześniejszym wypędzeniu z miasta jego ocalałych mieszkańców.
I legły też w gruzach zamiary polityczne inicjatorów Powstania: miało ono stworzyć warunki powojennej odbudowy demokratycznego państwa polskiego, a zamiast tego powstało państwo zrodzone z woli Stalina i na podobieństwo jego imperium. Przy wszystkich wiadomych odmiennościach fundamenty ustrojowe tego państwa zakończyły się w Polsce dopiero w 1989 roku. Dożyła tego dnia szczęśliwie garstka ocalałych uczestników Powstania.
O tych wszystkich dramatycznych wydarzeniach Powstania oraz o ich uwarunkowaniach międzynarodowych znajdujemy w historii „bez IPN” obraz tyle przejmujący, co zachęcający do wielu refleksji o polskim losie. Autorom i wydawcy tej inicjatywy należą się słowa szczerego szacunku.
RES HUMANA nr 4/2021 (173)
Powstanie odwinięte z fałszów
Krzysztof Lubczyński
Jak zwykle, jak co roku od lat, 1 sierpnia, w 79 rocznicę wybuchu postania warszawskiego, odbyły się liczne imprezy, akademie, marsze, capstrzyki, apele, koncerty powstańczych piosenek oraz ulała się lawina lukrowanych uniesień werbalnych. I jak zwykle nie było w tym wszystkim ani grama prawdy. Zalane lukrem do mdłości, zagłaskane bogojczyźnianymi frazesami, sprowadzone do infantylnych przebieranek, śpiewanek, wzruszeń i recytacji, Powstanie Warszawskie już dawno utonęło w powodzi sentymentalnego, melodramatycznego kłamstwa. Nie zostało nawet śladu po sporach o sens powstania, dyskusjach między „romantykami” i „realistami”, jakie toczyły się od lat czterdziestych po dziewięćdziesiąte, m.in. na łamach ówczesnej prasy. To wszystko skończyło się definitywnie w 2005 roku, gdy w Warszawie otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego. To ono w decydującym stopniu narzuciło obecną, wyidealizowaną, zafałszowaną narrację. Muzeum, skonstruowano tak, że straszliwa, przerażająca klęska tego zrywu zakończonego kolosalnym rozlewem krwi i zniszczeniem miasta, zostały przedstawione jako emocjonująca, spektakularna przygoda i triumf moralny. Jednocześnie powstanie zostało wyjęte spod strefy myśli, analiz i rozważań, przestało być kwestią historiozoficzną, a nawet historyczną w ścisłym znaczeniu tego słowa i stało się zmitologizowaną, sentymentalną, ahistoryczną, obłą, słodką pop-fantasmagorią. Powstańcy zaś stali się jakby postaciami z bajek, z narodowego Disneylandu.
Gdyby ktoś z tysięcy odbiorców tego tandeciarskiego widowiska przeczytał w tych dniach pięć tomów „Zakłamanej historii powstania”, ten mógłby odnieść wrażenie, że styka się z zupełnie innym tematem, inną rzeczywistością, innym wydarzeniem historycznym. Bo w pięciu tomach zredagowanych przez Pawła Dybicza i Józefa Stępnia, a wydanych przez Oratio Recta odnajdziemy to, co było tematem zarzuconych i zapomnianych dyskusji: „zbrodniczy” charakter decyzji dowództwa AK (na tym poziomie decyzyjnym także błędy bywają zbrodnicze) o rozpoczęciu powstania, tak właśnie określony przez generała Władysława Andersa, potworna hekatomba krwi ludności cywilnej, która po okresie entuzjazmu, po uzmysłowieniu sobie, jaki los zgotowali jej inicjatorzy powstania, zaczęła im okazywać wrogość (do Bora Komorowskiego: „Morderco naszych dzieci”), setki, jeśli nie tysiące osób skazanych na okrutną śmierć w zasypanych domach i piwnicach. Dzisiejsza poprawność polityczna związana z wojną na Ukrainie blokuje nawet wiedzę o tym, że warszawiacy, m.in. na Woli i na Ochocie padli ofiarą najokrutniejszych formacji pacyfikacyjnych, jakie tworzyli naziści ukraińscy, główni wykonawcy (na rozkaz Niemców) rzezi na Woli i na ochockim Zieleniaku. W tekście I tomu znajdujemy tekst dyskusji zatytułowanej „Dlaczego prawda o powstaniu warszawskim jest zastępowana mitem?”, a uczestnik powstania, wybitny historyk Jan Ciechanowski nazywa je „nie tylko głupotą ale i zbrodnią”. Tę generalną opinię podziela grono znamienitych autorów, historyków i publicystów, których teksty tworzą I tom, m.in. Jan Ciechanowski, Eugeniusz Duraczyński, Bronisław Łagowski, czy Jerzy Stefan Stawiński. Tomy II, IV i V zawierają treść dokumentów obrazujących poufne rozkazy, analizy sytuacji, memoriały, depesze, zawartość „Biuletynów Informacyjnych”, etc, obszernie obrazujących powstanie i jego historyczne konteksty. Ten straszny obraz bezsensownego powstania, który doprowadził do śmierci dziesiątków tysięcy ludzi i ruiny miasta wzmocniony jest w III tomie zapiskami majora Włodzimierza Kozakiewicza i Antoniego Mieczkowskiego. Taki nieufryzowany błyszczącym żelem „polityki historycznej”, nieulukrowany, niezmitologizowany obraz powstania mógłby posłużyć racjonalnej edukacji historycznej. Niestety, nie prawdziwy obraz powstania zawarty w wartościowym pięcioksiągu o „Zakłamanej historii powstania. Historii bez IPN”, lecz właśnie zmitologizowany, bezrefleksyjny, cukierkowy, melodramatyczny obraz powstania jaki wylewa się od lat każdego roku z mediów. A jak głosił wybitny, antysowiecki polski pisarz Józef Mackiewicz, „tylko prawda jest ciekawa”. Niestety, paradoksalnie, w Polsce, ojczyźnie Mackiewicza, jest ona przedmiotem szczególnego lekceważenia, a nawet pogardy.
„Zakłamana historia powstania”, red. Paweł Dybicz, Fundacja Oratio Recta, Warszawa 2014, tom I, str. 328, ISBN 978-83-64407-03-1; tom II, „Błędy dowódców. Poufne rozkazy i dokumenty”, wybór, wstęp i opracowanie Józef Stępień, Warszawa 2018, str. 302, ISBN 978-83-64407-22-2; tom III, red. Paweł Dybicz i Józef Stępień, „Obłęd i głód. Nieznany dziennik powstańczy”, Warszawa 2018, str. 294, ISBN 978-83-64407-24-6; tom IV, tom IV, red. Paweł Dybicz i Józef Stępień, „Generał Władysław Anders: Powstanie to zbrodnia”, str. 421, ISBN 978-83-64407-73-4 ; tom V, red. Paweł Dybicz i Józef Stępień, „Raporty oficerów AK: To się skończy katastrofą”, str. 327, ISBN 978-83-64407-42-0
pisarze.pl – Rekomendacje książkowe Krzysztofa Lubczyńskiego, 8.08.2023 r.