Opis

Panorama zasług

Pobudzeni wzniosłym tytułem-hasłem o staniu Kościoła na straży polskiej wolności próbujemy zebrać wydarzenia, które to hasło tworzą i obrazują.

Zaczynamy więc od  kronikarskiej relacji Galla o dramatycznym konflikcie króla z biskupem i jego fatalnych skutkach dla kraju. Od stuleci trwa bowiem metodologiczne i, co ważniejsze, ideowe  rozdarcie: czy bardziej miarodajna jest dość oszczędna kronikarska relacja skromnego mnicha czy malowniczy przedbieg wydarzeń wyhaftowany na ornacie. Szczególnie ostatnio  ta druga wersja ma dużo większe wzięcie.

A dalej – przedstawiamy rozliczne wyraziste zdarzenia z dziejów królewskiej Rzeczypospolitej. W wielu miejscach przywołujemy poglądy i opinie  wybitnych historyków i pisarzy: Ł. Kurdybachy, W. Smoleńskiego czy P. Jasienicy.

Zbieramy wszystko a potem się oceni, czy to pasuje do zamierzonego kompletu chwały czy nieszczególnie. Taka na przykład dwuwiekowa wyrwa w istnieniu królestwa?  Czy zajadła budowa przedmurza, z której wyszło głównie cywilizacyjne zadupie ? Albo czarna fala kontrreformacji zwieńczona poparciem dla targowickich grabarzy kraju?

Przedstawiamy zbiór przypadków do przejrzenia i wyboru.

Droga do świetności

Książka  „Droga do świetności”   przedstawia  fragment  dziejów instytucji  Kościoła.

Bez ambicji wyczerpania tematu przypomina wybrane wydarzenia z tysiącletniej drogi rozpoczętej  decyzją cesarza Konstantyna o legalizacji religii chrześcijańskiej do osiągnięcia apogeum średniowiecznej świetności w końcówce XIII wieku.

A jest to droga od sfałszowanej rzekomej darowizny i dalej poprzez urozmaicone chwyty, umizgi i intrygi konsekwentne  tworzenie rzymskiej supremacji władczej, finansowej i prawnej aż do osiągnięcia imperialnej potęgi. Stanowi ją całkowite podporządkowanie królów i książąt całej Europy oraz panowanie nad myślami i umysłami mieszkańców pogrążonych w feudalnych zależnościach, chorobach i ciemnocie. Wszystko to pod osłoną mitów o własnych wzniosłych uprawnieniach ideowych oraz nieomylności i wyższości moralnej.

Tym samym możemy też prześledzić drogę formowania  się i umacniania chrześcijańskich korzeni oraz  dojrzewania chwalebnych wartości – nie tylko tych gładkich, głoszonych  lecz także i  tych stosowanych.

W sumie – jest to porcja informacji  dość chyba przydatna dla przyszłych maturzystów.

Cztery Wieki Gwiazd Medycejskich

Książka  Cztery Wieki Gwiazd Medycejskich  zajmuje się  początkami  rozwoju nowoczesnej fizyki. Osią pracy są działania i losy Galileusza.  Punkt wyjścia to ukazanie stanu wiedzy i  warunków w jakich się ten rozwój  zaczynał u progu XVII-go wieku,  po wielu stuleciach bezruchu.

A dalej- eksplozja odkryć  i wynalazków, formowanie się fundamentów naukowej mechaniki, optyki i astronomii oraz pokonywanie przeszkód  wyrastających na drodze tego rozwoju.

Same zaś Gwiazdy Medycejskie mają dla polskich dziejów znaczenie szczególne. To one przecież przetarły drogę  do wpisania pracy toruńskiego astronoma   na najbardziej ekskluzywną listę wybitnych dzieł ludzkiej myśli . Ta lista to oczywiście Indeks Ksiąg Zakazanych.

Na naszego autora czekali już tam Boccacio z Dantem, Erazm z Roterdamu i cała heretycka elita, a  korowód badaczy natury miał nadejść niebawem.

Przez ponad pół wieku dzieło Kopernika leżało sobie spokojnie gdzieś po  szafach i nikt się nim  praktycznie nie interesował.  Kogóż bowiem mogła obchodzić „hipoteza astronomiczna” przydatna do jakiegoś ułatwienia niektórych obliczeń? I oto nagle przez odkrycie Gwiazd Medycejskich (czyli satelitów Jowisza)  a także dokonane tym samym okiem obserwacje Księżyca, Słońca i  orbity Wenus okazało się, że dzieło Kopernika nie jest  żadną hipotezą, tylko rzetelnym opisem astronomicznej rzeczywistości  Co gorsza – autor tych obserwacji narobił hałasu, napisał broszurę – reportaż i wydał ją w setkach egzemplarzy, dzięki czemu odkrycia stały się zrozumiałe i bliskie dla tysięcy ludzi..

Działaniem takim naruszył  fundamentalne poglądy głoszone od wieków  przez powołane autorytety podważając ich wszechwiedzę i nieomylność.

Trudno, by mogło to pozostać bez odpowiedniej reakcji . I ona nastąpiła.

Praca Kopernika, jako „falsa, absurda et heretica”  trafiła na INDEX a odkrywca Gwiazd  dostał  nakaz milczenia .Na Index też trafi za kilka lat, po głośnym procesie.

Na straży tych nakazów i zakazów  stanęli jezuici. Byli oni bowiem odkrywcami idei,  że zamiast wojować z heretykami  lepiej będzie tak uczyć i  wychowywać młode pokolenia, żeby nikomu do głowy nawet nie przyszło myśleć inaczej, niż nauczano w kolegium.    Ta myśl  stała  się fundamentem wielu skutecznych systemów wychowawczych i do  dzisiaj jest żywa. Objawia się tu bliska więź historii ze współczesnością.

Proponujemy więc  książkę o Gwiazdach Medycejskich , gdzie prócz relacji o pracach tworzących początki naukowej fizyki, pisze się  też nieco szerzej o jezuickim nauczaniu i jego wpływie na losy kraju nad Wisłą. Czy ono miało jakiś związek z faktem, że w tym rozwoju nikt z Rzeczypospolitej nie uczestniczył ?  Ani czynnie ani nawet biernie. A regres naukowy kraju w stosunku do Europy osiągnął blisko dwa wieki.

Książka przytacza ocenę tego nauczania i jego konsekwencji dokonaną już dwa i pół wieku temu przez człowieka, który go bezpośrednio doświadczył to znaczy przez Józefa Wybickiego.

Książka ma charakter popularyzatorski, w intencji adresowana jest do czytelnika – licealisty lub studenta. Tym niemniej operuje wyłącznie materiałem zaczerpniętym z  obszernej literatury informacyjnej.